طراحی کابینت آشپزخانه باید متناسب با نیازهای افراد ساکن محیط و هم چنین بر طبق استانداردها و چیدمان اصولی انجام شود تا بتوان بهترین بهره وری را از فضا داشت.
در طراحی داخلی یک فضا عواملی چون فرم، رنگ، نور و ..... نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند. رعایت و توجه به این اصول بر عهده طراح می باشد و باید بهترین استفاده از فضا را بر طبق استانداردها انجام دهد. طراحی اصولی طرحی است که در آن طراح با توجه به شرایط محیطی بتواند علاوه بر دسترسی آسان به وسایل، ارتباط صحیح بین آن ها را نیز حفظ نماید.
عوامل موثر در طراحی کابینت آشپزخانه
1- پلان آشپزخانه
در پلان کابینت آشپزخانه، محل استقرار وسایل مانند: کابینت ها، سینک ظرفشویی، یخچال، اجاق گاز، ماشین لباسشویی و ظرفشویی و …. به کمک علائم اختصاری آن ها نشان داده می شود.
* انواع سیستم چیدمان آشپزخانه
چیدمان آشپزخانه بر اساس شکل پلان آن طراحی می شود.
- سیستم خطی
- سیستم راهرویی
- سیستم L شکل
- سیستم U شکل
- سیستم G شکل
- سیستم جزیره ای
* مثلث کار در آشپزخانه
در آشپزخانه سه فعالیت عمده انجام می شود.
1- یخچال ( نگهداری موادغذایی)
2- سینک ( شستشو )
3- گاز ( پخت و پز )
این مثلث حاصل یک خط فرضی میان گاز و سینک و یخچال می باشد که هرکدام در یکی از رئوس مثلث قرار می گیرند. فاصله بین اجزا باید متناسب با محیط و ابعاد آشپزخانه باشد.
* در صورتی که مجموع گام ها در مثلث کار خیلی کم باشد، افراد به همدیگر برخورد کرده و موجب شلوغی در کار خواهد شد، اما در صورتی که مجموع گام ها زیاد باشد، سبب طی مسافت بیشتر و خستگی در طول روز و در نهایت موجب طولانی شدن زمان اجرای کار خواهد شد.
* در سیستم خطی مثلث کار وجود ندارد.
2- لوازم آشپزخانه
یکی دیگر از عواملی که در طراحی آشپزخانه حائز اهمیت است نوع وسایل، ابعاد، تعداد، توکار یا رو کار بودن آن ها می باشد. که در نقشه ها با علائم اختصاری نشان داده می شود.
3- اصول ارگونومی و ابعاد انسانی
دسترسی به کابینت و وسایل داخل آن از اهمیت بسیاری برخوردار است. استفاده راحت از وسایل آشپزخانه و دسترسی مناسب به کابینت های دیواری و زميني، حرکت آسان و بدون مانع در آشپزخانه و… هنگامي امكان پذير است که طراحی و ساخت مبلمان آشپزخانه، براساس ابعاد و اندازه های انسانی باشد.
4- رنگ
رنگ ها تاثیر زیادی بر افکار و ذهنیت افراد دارند. بنابراین باید به نحوی انتخاب شوند که فضای زندگی را به محیطی آرام و پرنشاط تبدیل کند و در عین حال با کلیت فضای خانه هم خوانی داشته باشد.
5- نور
در صورتی که در آشپزخانه از منبع نور طبیعی استفاده می شود باید چیدمان به نحوی انجام شود که مانع نور طبیعی نشود. در صورتی که از نورپردازی مصنوعی استفاده می شود باید از یک منبع نور کلی به همراه تعداد منابع نوری کوچک تر استفاده نمود.
مراحل طراحی یک آشپزخانه استاندارد
در مرحله اول برداشت پلان آشپزخانه و ترسیم آن انجام می گردد. سپس جای کلید و پریزها و تاسیسات باید مشخص گردد.
فهرست ابعاد و اندازه های استاندارد کابینت
* ابعاد فوق با توجه به نیاز کارفرما قابل تغییر است.
اندازه های استاندارد وسایل و تجهیزات آشپزخانه در ایران
در مرحله اول طراحی آشپزخانه با توجه به قرارگیری تاسیسات و رعایت قواعد مثلث کار و توکار و روکار بودن وسایل را در پلان مشخص می کنیم.
ماشین ظرفشویی و ماشین لباسشویی معمولا کنار سینک نصب می گردند. کشوها معمولا در زیر و اطراف گاز نصب می شوند.
به منظور نصب اکسسوری ها می توان در قسمت چپ و راست یخچال از دو کابینت ایستاده استفاده کرد. این کار بعد از مشخص کردن اندازه استاندارد آن ها در پلان ثبت می شود.
ارتفاع یونیت کابینت های زمینی 72 سانتیمتر، ارتفاع پایه 14 سانتیمتر و ضخامت صفحات رویی 4 سانتیمتر است. بنابراین ارتفاع کل کابینت زمینی در حدود 90 سانتیمتر است. ارتفاع کابینت های هوایی بر اساس استاندارد بین 70 تا 90 سانتیمتر متغیر است. فاصله ما بین کابینت های پایینی و بالایی بین 55 تا 70 سانتی متر است.
ارتفاع کابینت ها مجموع ارتفاع کابینت زمینی و فاصله بین دو کابینت و ارتفاع کابینت هوایی می باشد.
